Szkło – synonim transparentnej architektury

Brak wewnętrznej spójności strukturalnej czyni szkło ryzykownym materiałem w budownictwie. Coraz doskonalsza technologia wytwarzania daje jednak architektom coraz większe pole manewru i stawia szkło w roli materiału nie tylko dekoracyjnego, ale też konstrukcyjnego. Gdzie i w jakiej formie stosuje się dziś konstrukcje szklane? Spotykacie je pewnie na co dzień. Przede wszystkim w centrach miast obsadzonych wieżowcami, ale nie tylko… Czemu zawdzięczają one swoją wytrzymałość?

‍

Do wzmocnienia szkła wykorzystuje się najczęściej technologię laminowania. Dzięki niej pęknięcie jednej tafli nie powoduje zniszczenia całości, ponieważ inna warstwa, klejąca, pełni rolę podtrzymującą. Warstwy składowe szkła to najczęściej materiały typu float, nieraz modyfikowane poprzez wzmocnienie termicznie bądź hartowanie. Ich odporność na stłuczenia jest znacznie wyższa niż w przypadku zwykłego szkła, niepoddanego żadnej obróbce.

‍

Szklane elementy służące wznoszeniu konstrukcji można zasadniczo podzielić – ze względu na specyfikę ich kształtu – na prętowe (np. belka, słup, rama) i powierzchniowe (płyty), a podzielić je można dalej na części jednowymiarowe, dwuwymiarowe i trójwymiarowe. Najczęściej spotykanym elementem konstrukcyjnym ze szkła jest oczywiście tafla. Płyty szklane wykorzystuje się przy wykonywaniu elewacji budynków, schodów, podłóg i wielu innych obiektów. Same konstrukcje z wykorzystaniem szkła można dzielić na pionowe i poziome, zabezpieczające przed wypadnięciem (balustrady) i funkcjonalne (jak schody).

‍

Pionowe tafle szklane stawiane są zwykle pojedynczo lub w zespołach jako elewacje. Jeśli zaś szkło występuje w orientacji poziomej, wisząc na przykład nad naszymi głowami, jego konstrukcja musi być wyjątkowo dobrze zabezpieczona. W razie pęknięcia nie może rozpaść się na duże kawałki. Dlatego zaleca się w takich przypadkach montaż szyb laminowanych  float bądź float – wzmacnianych termicznie. Elementy ze szkła zabezpieczające przed wypadnięciem, czyli wszelkiego rodzaju barierki czy ścianki, też obowiązuje zasada bezwzględnego bezpieczeństwa wykonania. Szyby pełniące taką odpowiedzialną rolę muszą być odporne na wszelkie wstrząsy i uderzenia. Natomiast konstrukcje przeznaczone do chodzenia po nich (podłogi, schody) muszą być odznaczać się przede wszystkim wysoką odpornością na obciążenie, co wiąże się z koniecznością stosowania co najmniej trzech szklanych warstw.

‍

Postęp technologiczny w dziedzinie produkcji szkła sprawił, że możliwe staje się nie tylko wielokierunkowe gięcie szkła, ale też niemalże nieograniczone zwiększanie formatu szyb. Fantazyjne kształty szklanych wytworów, które widujemy we współczesnym budownictwie, tworzą coraz ciekawsze i bardziej awangardowe bryły architektoniczne. Chociaż szklane konstrukcje nie mogą zastąpić stalowych ze względu na właściwości materiału, to innowacyjna, lekka szklana forma może być dodatkiem do bardziej surowego oblicza betonu oraz urozmaiceniem dla fasady czy wnętrza budynku. Nie bez znaczenia jest fakt, że szkło po prostu zwiększa estetykę budowli. Trudno wyobrazić nam sobie wielkomiejskie drapacze chmur o całkowicie betonowej lub metalowej elewacji. Szkło, choć przysłowiowo i strukturalnie kruche, pozycję w świecie architektonicznym ma niesłychanie mocną.

‍